Umayyad Legacies: Medieval Memories from Syria to Spain Book

Andre Clot, bizi hem Harun Reşid öncesine götürüyor ve böylece Harun'u hazırlayan şartları görmüş oluyoruz, hem Harun Reşid sonrasına götürüyor ve böylece Harun'un zirveye çıkardığı devletin nasıl bir çöküşe hazırlandığını anlıyoruz.

Abbasiler hakkında derli toplu bir metin okunmak isteniyorsa bence çok faydalı ve güzel bir çalışma. Harun Reşid dahil aslında neredeyse bütün halifelerin ve buradan yola çıkarak papaların dini nasıl kullandıklarını, dini kullanarak nasıl saltanatlar kurduklarını görüyoruz. Eli fazlaca kanlı olan her hükümdar bir vicdan muhasabesiyle bol bol dini yapı da yaptırmış. Bizans'tan bir örnek; Justianus. Harun da böyle. Veziri, Bermekileri öldürtmesi, Ali soyundan korkması.

Abbasi meliklerinin nasıl israfa düşkün olduğunu öğrendim. Osmanlılardaki o meşhur Surname'ye konu olan şehzade düğünleri gibi düğünleri okurken, ağır vergiler altında inim inim inleyen halkı düşündüm.

Bir ara Hristiyanlara getirilen özel renk kıyafet uygulamasını, Kudüs'te Selahaddin'in yaptığıyla ve Osmanlı'da da bir dönem Hristiyanlara uygulanan kıyafet ayrımcılığını düşünerek okudum.

Okurken bu insanlar gerçekten İslam'a inanıyorlar mıydı, diye sorup durdum kendime. Bu kadar şaşaa, bu kadar debdebe....

Hep kendime şunu sorarım; hangi ülkede olursa olsun bu kadar özgürlüğe sahip krallar/melikler insanoğlunun birincil ihtiyacı cinsellikte hep aynı düzlemde gitmiş olamazlar. Mesela Sultan Ahmet'in küçük yaştaki kızlara düşkünlüğünü okumuştum. Burada da Harun'un çocuklarından birinin oğlan düşkünlüğünü öğrendim. Hiç şaşırtmadı, şaşırtmıyor bu yeni bilgiler. İnsanın olduğu yerde bu tür durumlar var. İnsan elinin altında istediğini yapabilme gücünü bulunca yapıyor. Fransa kralı III. Henri'nin annesi ile Abbasi meliki Memun'un annesinin oğullarının durumu karşısında yapıp ettiklerini düşündüm.

İnsanoğlunun yaşantısını bıçakla keser gibi ayıramayacağımızı zaten biliyordum ama bir kez daha öğrendim ki ortaçağlarda dahi sınırlar istendi mi pekala aşılabilir. Bizans'tan kaçıp Abbasilere gelenler, Abbasilerden Bizans'a geçenler vs.


Kitabı çok beğendim. Bize sadece Abbasileri ya da Harun'u anlatmıyor bu kitap. Bir metodoloji de sunuyor. Binbir Gece Masallarından yaptığı kısmi alıntılarla bende yeniden Binbir Gece Masallarını okuma isteği uyandırdı.

Abbasiler, bir yanda servet, alabildiğine genişlemiş sınırlar; öte yanda kanlı eller, ayak kaydırmalar, düşkünü ezmeler...

Dünyanın yapısı hiç değişmiyor sanırım. Değişen sadece içindeki oyuncular...