Marcel Proust on Art and Literature Book

"...Beethoven'ın Bach'ın büyüsünü ödünç alır, daha doğrusu, en güzel çeşitlemelerinden birinde yaptığı gibi, Bach'ta bulunmayan bir büyüyü ona verir.

Bir akorla resim yapmak, fügde oyun sahnelemek, üslupla ebedileştirmek; başkalarının bir ezginin çerçevesine sığdırdığı keşif ve icatları, yaratıcı dehayı gam kullanımında sergilemek, gamı tıpkı bir anıtı yıkımdan koruyan asırlık asma gibi bir fikrin etrafına sarmak; böylece, modernliğe soyluluk belgesini arkaizmin bahşetmesini saglamak; ifadesindeki bilge, kendine has, yüce isabetle beylik bir düşünceye yavaş yavaş özgün bir imgelemin değerini kazandırmak; arkaik bir ifadeyi espriye; genel bir fikre, bir uygarlığın özetine, bir ırkın özüne, enstrümanların biçimlendirdiği ya da gökten inmiş bir deha ürününe dönüştürmek; bir prelüde, bir sahneye, bir koroyu napoliten bir ışıkla aydınlatmak, bir marşta Cezayir suitinde sanatla şakalaşmak; bir dini anlatabilmek, bir zorbadan nefret etmek, bir kadına acımak, Erosu görüp Tanrı'yı işitmek icin müziğin de değil, müzik dilinin imkânlarını kullanmak, bir Tanrı gibi, bir Şeytan gibi eğlenerek dünyanın tamamını müziğe, müziği harmoniye, orgun tüm yelpazesini piyanonun daracık alanına sığdırmak... İşte gelenek, yaratıcılık ve deha patlamalarıyla ışıldatan bu müzik hümanistinin maharetli, sersemletici, şeytani ve ilahi oyunları. "

Marcel Proust,
Edebiyat ve Sanat yazıları
Camille Saint - Saens' için.