The Pierpont Morgan Library manuscript M. 817 Book

The Canterbury Tales, Geoffrey Chaucer

The Canterbury Tales is a collection of 24 stories that runs to over 17,000 lines written in Middle English by Geoffrey Chaucer.

Set in England in the Middle Ages, stories of peasants, noblemen, clergy and demons are interwoven with brief scenes from Chaucer's home life and experiences implied to be the basis for the Canterbury Tales.

Each episode does not take the form of a story told by different pilgrim, as is the case in Chaucer's stories, but simply appear in sequence, seemingly without regard for the way that the tales relate to one another in the original text.

All the stories are linked to the arrival of a group of pilgrims at Canterbury, among whom is the poet Geoffrey Chaucer, played by Pasolini himself.

This book is one of the great literary works of all time.

The Canterbury Tales consists of the General Prologue, The Knight's Tale, The Miller's Tale, The Reeve's Tale, The Cook's Tale, The Man of Law's Tale, The Wife of Bath's Tale, The Friar's Tale, The Summoner's Tale, The Clerk's Tale, The Merchant's Tale, The Squire's Tale, The Franklin's Tale, The Second Nun's Tale, ..., written in late Middle English, is part of Geoffrey Chaucer's The Canterbury Tales. Narrated by a nun who remains unnamed, it is a hagiography of the life of Saint Cecilia.

تاریخ نخستین خوانش: روز بیست و ششم ماه سپتامبر سال 2009میلادی

عنوان: حکایتهای کنتربری؛ نویسنده: جفری چاسر؛ مترجم: علیرضا مهدیپور؛ مشخصات نشر تهران، نشر چشمه، 1387 تا 1389؛ در سه جلد؛ جلد دو در 452ص؛ شابک دوره 9789643624880؛ فارسی انگلیسی؛ موضوع: داستانهای نویسندگان بریتانیایی - سده 15م

هزار و یک شب در انگلیس

ترجمه کتاب معروف «حکایت‌های کنتربری» این فرصت را داد، تا هم با یک اثر کلاسیک آشنا بشویم، و هم زبان انگلیسی کهن را بخوانیم؛ کلیسای جامع «کنتربری»، یکی از مراکز مهم مسیحیت در دنیاست؛ برای پی بردن به اهمیت کلیسا، کافیست بدانید، که دانشگاههای «آکسفورد»، و «کیمبریج»، زمانی زیر مجموعه ی همین «کلیسا» بوده اند، و هنوز هم چهار کالج در «آکسفورد»، و دو کالج در «کیمبریج»، هست، که اسقف اعظم «کنتربری»، شخصا ریاستش را به عهده دارند

اسقف اعظم در میان مسیحیان «انگلیکان»، درجه ای همانند «پاپ» دارند، و مسیحی‌های «انگلیکان»، پس از «کاتولیک‌ها»؛ بیشترین تعداد را، در دنیای «مسیحیت» دارند؛ حالا کلیسایی به این درجه از اهمیت،‌ داستانی دارد؛ این داستان هم داستانی کهنسال، و جزو متون کهن، و کلاسیک به شمار می‌آید؛ «حکایت‌های کنتربری» را جناب «علیرضا مهدی پور»، شاعر «تبریزی»، اگرچه تنها «مقدمه، و چهار قصه» از کل بیست و چهار داستان «حکایت‌های کنتربری» را ترجمه کرده، اما همین هم غنیمت است؛ به ویژه که ایشان خوش ذوقی کرده، و داستان‌های منظوم «چاسر» را، در قالب شعر به فارسی برگردانده، و اینکار را خوب و نیک انجام داده اند؛ «حکایت‌های کنتربری» را «جفری چاسر» بنوشته، و در قصه‌ های آن، از «شیر مرغ»، تا «جان آدمیزاد»، پیدا می‌شود؛ «ماجراجویی عاشقانه»، داستان «زندگی قدیسان»، «قصه‌ های مذهبی»، داستان‌های «تمثیلی از حیوانات»، و حتی «موعظه»؛ «چاسر» پانزده سال پایانی عمر خویش را، صرف نوشتن حکایت‌های «کنتربری» کردند، که خودش هم به عنوان زائر، در آن حضور دارند؛

در دیباچه ی کتاب، ایشان در یک مهمانخانه، با بیست و نه شخصیت دیگر، روبرو می‌شوند، که آن‌ها هم زائر مقبره ی «تامس بکت قدیس»، در کلیسای جامع «کنتربری» هستند؛ «تامس بکت قدیس» مردی بود، که شوالیه ‌های تحت فرمان پادشاه، به اشتباه ایشان را کشته بودند، و مزار ایشان، در کلیسای جامع «کانتربری»، به زیارتگاه مردم تبدیل شده بود؛ «چاسر» از سفر یک گروه از زائران، به این محل استفاده می‌کند، تا داستان بگوید، و مردمان زمانه ی خویش را نیز معرفی کند

صاحب مهمان‌خانه ‌ای که زائران، در آن گرد آمده ‌اند، پیشنهاد می‌دهد، همه ی زوار برای گذران وقت، در طول راه، قصه بگویند، و از همینجاست که «چاسر» توصیف شخصیت‌ها را، آغاز می‌کند؛ از «شوالیه» گرفته، تا «شخمزن»، و «آسیابان»، و «کارپرداز»، از «داروغه» گرفته، تا «راهب»، و «بازرگان»، و «قاضی»، و البته «کشیش‌ها» و «راهب‌های» گوناگون، که یکی‌شان حتی توبه فروش (کفاره گیر) است؛ به واقع در حکایت‌های «کنتربری»، مردمانی از طبقات گوناگون، نقش قصه ‌گویی را، به دوش می‌گیرند، و رفتار‌ها، و اظهار نظر‌های آن‌ها، سرنخ‌های بسیاری، درباره ی «روش زندگی»، و «خلق و خوی مردمان آن زمانه»، به خوانشگر می‌دهد؛ مثلا حکایت نخست را شوالیه ای (از طبقه ی اشراف) نقل می‌کند، و قرار بر این می‌شود، که پس از او هم «راهب» قصه بگوید؛ اما «آسیابان» (از طبقه ی پایین جامعه)، خودش را وسط می‌اندازد، تا قصه اش را تعریف کند

نخستین بودن قصه ی «شوالیه»، خوانشگر را به این اندیشه می‌اندازد، که لابد قصه‌ ها، بر اساس طبقات اجتماعی شخصیت‌ها، گفته خواهند شد، اما وقتی «آسیابان» خودش را قاتی ماجرا می‌کند،‌ معلوم می‌شود، که قرار نیست، آنطور باشد؛ «چاسر» پس از بازنشستگی از کار - یعنی در اوایل دهه 1390میلادی - به کار جدی، روی حکایت‌های «کنتربری» آغاز کردند؛ ایشان برنامه ی بزرگی برای نوشتن این حکایت‌ها در ذهن داشتند، و اگر آن را پیاده می‌کردند؛ حکایت‌ها خیلی بیشتر میشد؛ برنامه اصلی «چاسر» این بود، که هر یک از شخصیت‌های حاضر در حکایت‌های «کنتربری»، چهار داستان بگویند؛ دو تا حین راه رفتن به زیارت، و دو تا در راه برگشت؛ با این حساب باید یکصد و بیست داستان، دراین اثر نوشته می‌شد، اما متن موجود به زبان انگلیسی «بیست و چهار» حکایت بیشتر نیست، و این یعنی در روز بیست و پنجم ماه اکتبر سال 1401میلادی، «چاسر» از دنیا رفته است، ظاهرا «جفری چاسر» می‌خواسته همه ی حکایت‌های «کنتربری» را واقعا برای مردم و برای «خوانده شدن» بنویسند

ایشان در جریان کارشان با مردمانی از طبقات مختلف اجتماع، سر و کار داشتند، و شاید همین مسئاله بود، که ایشان را به فکر نوشتن شعر، و قصه گویی برای خوانشگر عام انداخت؛ «چاسر» می‌خواست چیزی بنوسید، که از لحاظ زبانی، برای همه قابل فهم باشد، اما یک مشکل بزرگ در این راه وجود داشت؛ تا پیش از «چاسر»، ادبیات در «انگلیس»، صرفا دو شکل داشت؛ یک شکل از آن به زبان «فرانسه»، نوشته می‌شد، و مختص دربار و درباریان بود، و شکل دیگرش هم، به «لاتین» نوشته می‌شد، و مختص «کلیسا» بود، و خلاصه مردمان معمولی، برای لذت بردن از آثار ادبی، هیچ نداشتند؛ «چاسر» این وضعیت را، دیگر کردند، و به همان زبان «انگلیسی» نوشتند، که مردمان «لندن»، در کوچه و خیابان، گفتگو می‌کردند؛ اینجور سود بردن از زبان محلی، توسط «چاسر»، شاید تحت تاثیر نوشته ‌های «بوکاچیو»، «پترارک»، و «دانته»، در ادبیات «ایتالیایی» بود، اما انگار همه منتظر بودند، که یک نفر در «انگلیس»، چنین کاری را انجام بدهد، و راه را برای دیگران باز کند، و همینگونه هم شد، چون شاعران «انگلیسی»، پس از «چاسر»، به نوشتن به زبان ساده و محلی، تمایل پیدا کردند

اصل حکایت‌های «کنتربری»، به زبان انگلیسی میانه، نوشته شده، و شباهت‌هایی با زبان نوشتاری، و گفتاری امروزین انگلیسی دارد؛ خوانشگری که با زبان انگلیسی آشناست، متن اولیه حکایت‌های «کانتربری» را تا حدی می‌تواند بخواند، در حالیکه بعضی از متون معاصر با همین اثر، اصلا برای انگلیسی زبان‌ها هم قابل خواندن نیست، و باید ترجمه ی آن‌ها به زبان انگلیسی مدرن را بخواند؛

جناب «علیرضا مهدی پور» - مترجم این حکایت‌ها -، در واقع شعر قدیمی انگلیسی را، به نظم فارسی و قالب مثنوی درآورده است؛ در دو جلد حکایت‌های «کنتربری»، که نشر چشمه آن‌ها را چاپ کرده، هم دیباچه کلی کتاب هست، و هم چند تا از خواندنی ترین حکایت‌ها؛ در این کتاب می‌توانید در دو صفحه ی روبرو، ترجمه فارسی و اصل متن انگلیسی قدیم به همراه معادل آن در انگلیسی امروز را ببینید، و این، کار را برای خوانشگر بسیار راحت می‌کند؛ می‌گویند اگر خواسته باشید، از اصل انگلیسی حکایت‌های «کانتربری» سر دربیاورید، باید آن را با صدای بلند بخوانید، چون معنی شعر اینگونه، راحت‌تر فهمیده می‌شود

نکته جالب درباره ی ترجمه ی کتاب، این است که مترجم خود را، در قید و بند ادبیات فاخر، و واژه ‌های ادبیات کهن، نگاه نداشته، و به واقع همچو «چاسر» نگاهی اجتماعی، به زبان داشته است؛ «چاسر» در حکایت‌های «کانتربری» به یک بعد اجتماعی دیگر هم، توجه داشته، و آن هم توصیف ظاهری مردمان در آن دوره و زمانه، یعنی سده چهارده میلادی است؛ «چاسر» مدتی مسئوول صنف وارد کنندگان پارچه، به انگلیس بود، و همین تجربه، باعث شده، در شعر‌های ایشان، جزئیات دقیقی از لباس، و سر و وضع مردمان، در آن دوره ببینیم، و بخوانیم

یکی از مناطقی که «چاسر» در دوران کارش، مدتی در آنجا زندگی می‌کرد، همان منطقه ای است که کلیسای جامع «کنتربری» در آن واقع شده، و خلاصه اینکه؛ همه چیز در دوران کاری «چاسر» دست به دست هم داده؛ تا ایشان تجربه‌ های اجتماعی زندگی خودش را، در شعر و ادبیات به کار بگیرد. از سوی دیگر «چاسر» در دورانی زندگی می‌کردند، که تنش‌های بسیاری در جامعه ی «انگلیس» وجود داشت؛ در دوران کودکی ایشان، طاعون در انگلیس شیوع پیدا کرده، و بین 30، تا 50درصد از جمعیت انگلیس را کشته بود؛ حتی پس از رفع بلا هم جامعه ی انگلیس، هنوز متشنج بود، و طبقه ی کارگر، دیگر به شرایط پیشین زندگی، راضی نمی‌شدند، و به همین خاطر، به شدت از طبقه ی مرفه و اشراف زاده ها، نفرت پیدا کرده بودند

کار به جایی رسید، که در سال 1381میلادی، رعیت‌ها علیه طبقه اشراف قیام کردند، و شکاف طبقاتی بیشتر از گذشته شد؛ این شکاف‌ها در تقابل شخصیت‌ها در حکایت‌های «کنتربری» هم دیده می‌شود؛ نویسنده ‌ها و هنرمندان معاصر «چاسر»، خیلی زود اهمیت و ارزش کتاب ایشان را درک کردند؛ با وجود این که «چاسر» در نوشتن حکایت‌ها، تا حدی تحت تاثیر نویسنده ‌های «ایتالیایی» و «فرانسوی» بودند، اما موجود بودن اثر ایشان به زبان انگلیسی، باعث شد که خوانشگران حکایت‌های «کنتربری»، بیشتر از نمونه ‌های مشابهی همچو «دکامرون»، نوشته «بوکاچیو» باشد

نکته ی مهم دیگر، در موفقیت این اثر، این بود که «چاسر» از توصیفی رئالیستی، برای معرفی شخصیت‌ها استفاده کرده بودند، و این مسئاله خیلی برای خوانشگران انگلیسی سده های 14م و 15میلادی، تازگی داشت؛ از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین کار‌های «چاسر» در حکایت‌های «کنتربری» این بود، که ایشان قافیه را، در شعر‌ها به کار گرفتند، و در واقع سنتی از ادبیات فرانسه را، وارد ادبیات انگلیسی کردند؛ «چاسر» در دوره ی خود انسان فرهیخته ای بودند، و شاعر و مترجم بودند؛ مثلا اینکه کتاب «تسلی بخش فلسفه»، نوشته ی «بوئه تیوس - فیلسوف رومی» را ترجمه کردند، و شعر‌های «فرانسوی» و «ایتالیایی» بسیاری را، هم به «انگلیسی» برگرداندند؛ ظاهرا «چاسر» در اوایل دوران فعالیت ادبی خود، مجبور بودند طبق ادبیات کلیشه ای اشرافی بنویسند، اما در آخرین کارش، که همین حکایت‌های «کنتربری» باشد، دیگر لحن ویژه ی خودش را دارند؛ «چاسر» همعصر «حافظ شیرازی» سرزمین ما بوده اند، و معمولا استادان قدیمی ادبیات، کار او را با «رودکی» مقایسه می‌کنند؛ «چاسر» درک ژرفی از ذات انسان داشته، و در حکایت‌های «کنتربری»، جهان را از دیدگاه انسان‌های مختلف دیده است؛ ایشان جهان را، همانطور که می‌دیدند نشان داده اند، و به همین خاطر است که پس از گذشت این همه سده، هنوز هم خوانش حکایت‌های «کنتربری» لذت بخش است

تاریخ بهنگام رسانی 17/09/1399هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی